خلاصه سخنان دکتر حسین میرمحمدصادقی در کرسی حقوق بشر
در روز جهانی حقوق بشر
در جلسه کرسی حقوق بشر در محل دانشگاه شهید بهشتی دکتر حسین میرمحمدصادقی طی سخنانی اظهار داشت:
برای قرنها انسانها زیر تحمیل دولتها بوده و صرفاً دارای تکلیف شناخته میشدند و به عنوان سوژهای حقمدار شناخته نمیشدند. با تصویب اعلامیه جهانی حقوق بشر در سال ۱۹۴۸، روزنه امیدی برای تغییر این دیدگاه گشوده شد و حقوق بشر به عنوان حقوقی غیرقابل خدشه برای همه انسانها بدون تبعیض شناسایی شد. البته تا قبل از آن تاریخ نیز حقوق بنیادین بشر همواره مورد تأکید ادیان قرار داشته است. قرآن کریم بر کرامت همه انسانها تأکید فرموده و تقسیم مردم به زن و مرد و قبیلههای مختلف را برای امکان شناسایی آنها از یکدیگر و نه سبب برتری یکی بر دیگری دانسته است.
وی افزود، طی این سالها حقوق بشر سه تحول اساسی را شاهد بوده است:
- ضمانت اجرا یافته، که از جمله در اصول ۴۲-۱۹ (فصل سوم) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مشاهده میشود.
- نسلهای چهارگانه حقوق به وجود آمده که نسل اول به حقوق سیاسی و مدنی، نسل دوم به حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، نسل سوم به حقوق جمعی و نسل چهارم به دفاع از کرامت انسانی در مقابل سوء استفاده از علم و تکنولوژی مربوط میشود.
- جهانی شدن
البته در کنار این نکات مثبت، دچار شدن کشورها و اشخاص به استانداردهای دوگانه برای قضاوت راجع به حقوق بشر از نکات منفی این فرایند بوده است.
در مورد لزوم توجه به ویژگیهای فرهنگی و منطقهای، ایشان اظهار داشتند، ماده 5 اعلامیه و برنامه اقدام وین در سال ۱۹۹۳، حقوق بشر را پدیدهای جهانی، غیرقابل تجزیه و دارای وابستگیهای متقابل دانسته و جامعه بشری را موظف به مواجهه با این پدیده به شکلی منصفانه و مساوی کرده است. این اعلامیه در عین حال بر لزوم توجه به ویژگیهای منطقهای و سوابق فرهنگی، تاریخی و مذهبی تأکید میکند و دولتها را به اشاعه تمامی حقوق بشر موظف میسازد. در همین راستا، از سال ۱۹۹۹، قطعنامه حقوق بشر و تنوع فرهنگی توسط نهضت عدم تعهد تصویب و در مجمع عمومی سازمان ملل متحد هم به اتفاق آرا تأیید شد.
دکتر میرمحمدصادقی در ادامه سخنانش به چند نکته اشاره کرد:
- کرسی حقوق بشر یک نهاد سیاسی نیست بلکه هم از نظر یونسکو و هم دانشگاه شهید بهشتی نهادی برای آموزش حقوق بشر میباشد که در این رابطه تاکنون دهها نشست آموزشی از جمله برای قضات، اعضای نیروی انتظامی، دانشآموزان مدارس و غیره برگزار کرده است، و اینک خوشحالیم که قادر به برگزاری این گردهمایی متشکل از سه پنل در روز جهانی حقوق بشر که در تقویم سالانه کرسی از مدتها قبل پیشبینی شده بود گشتیم. کلینیک زنان و کودکان وابسته به کرسی نیز به ارائه مشاورههای حقوقی و روانشناختی به زنان و کودکان متقاضی این مشاورهها میپردازد.
- حاکمان و کارگزاران حاکمیت باید حقوق بشر آحاد جامعه را رعایت کنند و با دخیل کردن مردم دارای سلیقههای مختلف در امر اداره جامعه، موجب اعتمادسازی بین مردم و حاکمیت شوند.
- امید است که کشورمان شاهد آرامش توأم با عدل و انصاف گردد و چرخۀ خشونت و عصبیّت که متأسفانه شاهد آن هستیم متوقف شود چون هر خشونتی لاجرم خشونت متقابلی را به همراه میآورد.
- چه با اصل مجازات اعدام موافق و چه مخالف باشیم، چون اعدام مغایر با حق بنیادین حیات میباشد، سلب این بزرگترین عطیه الهی به انسان، حتی از نظر کسانی که مخالف اصل اعدام نمیباشند، باید با دقت کافی و بدون هرگونه شتابزدگی و با بررسیهای دقیق قضات مستقل و متخصص و با پیشبینی حق تجدیدنظرخواهی انجام گیرد.
دکتر میرمحمدصادقی در پایان با همه خانوادههایی که از هر طرف عزیز خود را طی ماههای گذشته از دست دادهاند همدردی کرده و برای همه آنها آرزوی آرامش و صبر کرد.
