مرکز تحقیقات و
کرسی حقوق بشر، صلح و دموکراسی

خلاصه سخنان دکتر حسین میرمحمدصادقی در کرسی حقوق بشر

در روز جهانی حقوق بشر

در جلسه کرسی حقوق بشر در محل دانشگاه شهید بهشتی دکتر حسین میرمحمدصادقی طی سخنانی اظهار داشت:    

     برای قرن­ها انسان­ها زیر تحمیل دولت­ها بوده و صرفاً دارای تکلیف شناخته می­شدند و به عنوان سوژه­ای حق­مدار شناخته نمی­شدند. با تصویب اعلامیه جهانی حقوق بشر در سال ۱۹۴۸، روزنه امیدی برای تغییر این دیدگاه گشوده شد و حقوق بشر به عنوان حقوقی غیرقابل خدشه برای همه انسان­ها بدون تبعیض شناسایی شد. البته تا قبل از آن تاریخ نیز حقوق بنیادین بشر همواره مورد تأکید ادیان قرار داشته است. قرآن کریم بر کرامت همه انسان­ها تأکید فرموده و تقسیم مردم به زن و مرد و قبیله­های مختلف را برای امکان شناسایی آنها از یکدیگر و نه سبب برتری یکی بر دیگری دانسته است.

     وی افزود، طی این سال­ها حقوق بشر سه تحول اساسی را شاهد بوده است:

1. ضمانت اجرا یافته، که از جمله در اصول ۴۲-۱۹ (فصل سوم) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مشاهده می­شود.
2. نسل­های چهارگانه حقوق به وجود آمده که نسل اول به حقوق سیاسی و مدنی، نسل دوم به حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، نسل سوم به حقوق جمعی و نسل چهارم به دفاع از کرامت انسانی در مقابل سوء استفاده از علم و تکنولوژی مربوط می­شود.
3. جهانی شدن

     البته در کنار این نکات مثبت، دچار شدن کشورها و اشخاص به استانداردهای دوگانه برای قضاوت راجع به حقوق بشر از نکات منفی این فرایند بوده است.

    در مورد لزوم توجه به ویژگی­های فرهنگی و منطقه­ای، ایشان اظهار داشتند، ماده 5 اعلامیه و برنامه اقدام وین در سال ۱۹۹۳، حقوق بشر را پدیده­ای جهانی، غیرقابل تجزیه و دارای وابستگی­های متقابل دانسته و جامعه بشری را موظف به مواجهه با این پدیده به شکلی منصفانه و مساوی کرده است. این اعلامیه در عین حال بر لزوم توجه به ویژگی­های منطقه­ای و سوابق فرهنگی، تاریخی و مذهبی تأکید می­کند و دولت­ها را به اشاعه تمامی حقوق بشر موظف می­سازد. در همین راستا، از سال ۱۹۹۹، قطعنامه حقوق بشر و تنوع فرهنگی توسط نهضت عدم تعهد تصویب و در مجمع عمومی سازمان ملل متحد هم به اتفاق آرا تأیید شد.

     دکتر میرمحمدصادقی در ادامه سخنانش به چند نکته اشاره کرد:

1. کرسی حقوق بشر یک نهاد سیاسی نیست بلکه هم از نظر یونسکو و هم دانشگاه شهید بهشتی نهادی برای آموزش حقوق بشر می­باشد که در این رابطه تاکنون ده­ها نشست آموزشی از جمله برای قضات، اعضای نیروی انتظامی، دانش­آموزان مدارس و غیره برگزار کرده است، و اینک خوشحالیم که قادر به برگزاری این گردهمایی متشکل از سه پنل در روز جهانی حقوق بشر که در تقویم سالانه کرسی از مدت­ها قبل پیش­بینی شده بود گشتیم. کلینیک زنان و کودکان وابسته به کرسی نیز به ارائه مشاوره­های حقوقی و روان­شناختی به زنان و کودکان متقاضی این مشاوره­ها می­پردازد.
2. حاکمان و کارگزاران حاکمیت باید حقوق بشر آحاد جامعه را رعایت کنند و با دخیل کردن مردم دارای سلیقه­های مختلف در امر اداره جامعه، موجب اعتمادسازی بین مردم و حاکمیت شوند.
3. امید است که کشورمان شاهد آرامش توأم با عدل و انصاف گردد و چرخۀ خشونت و عصبیّت که متأسفانه شاهد آن هستیم متوقف شود چون هر خشونتی لاجرم خشونت متقابلی را به همراه می­آورد.
4. چه با اصل مجازات اعدام موافق و چه مخالف باشیم، چون اعدام مغایر با حق بنیادین حیات می­باشد، سلب این بزرگترین عطیه الهی به انسان، حتی از نظر کسانی که مخالف اصل اعدام نمی­باشند، باید با دقت کافی و بدون هرگونه شتابزدگی و با بررسی­های دقیق قضات مستقل و متخصص و با پیش­بینی حق تجدیدنظرخواهی انجام گیرد.

     دکتر میرمحمدصادقی در پایان با همه خانواده­هایی که از هر طرف عزیز خود را طی ماه­های گذشته از دست داده­اند همدردی کرده و برای همه آنها آرزوی آرامش و صبر کرد.